Devlet Teşvikleri Nelerdir?
31 Mart 2012 tarihi ile hayatımıza giren Kentsel Dönüşüm kavramı ve yayınlanan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümü Hakkında Kanun ile yönetmelikleri sayesinde deprem risk raporunu lisanslı firmamız veya firmalara yaptıran kişilere bazı maddi kazanımlar ve haklar verilmiştir. Kentsel dönüşüm kanunu ile devletin sağladığı faydalardan da kazanımlar elde edilir. Kira yardımı, kredi faiz desteği yardımı ve ruhsat harçlarından muafiyetler bu kazanımların bazılarıdır.
- Geçici konut
- İşyeri tahsisi
- Kira yardımı
- Faiz desteği
- Tespit ve yıkım kredileri
KENTSEL DÖNÜŞÜM KİRA YARDIMI
Afet alanlarındaki kentsel dönüşümü düzenleyen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 5. maddesinde şu düzenlemeye yer vermiştir:
(1) Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, (yıkım konusu da dahil) öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir.
Devlet ile anlaşarak riskli yapıyı tahliye eden maliklere veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda ikamet edenlere geçici konut veya kira yardımı yapılabileceği 6306 Sayılı Kanunun 5. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. Uygulamanın gerektirmesi halinde yukarıda sayılı kişiler dışında yapıları kullanmakta olan kişilere de aynı yardımların yapılması söz konusu olabilir. Böyle bir durumda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının (Bakanlık) teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca karar alınması gerekir. Malik olmadığı halde riskli yapıyı kullananlara (kiracı veya sınırlı ayni hak sahiplerine) yardım yapılabilmesi, enkaz bedeli ödenmesi veya faiz desteği verilmesi de aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca Bakanlığın teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca belirlenecektir.
Bu kapsamda 08.04.2016 tarihli Resmi Gazetede riskli yapıları malik veya kiracı veya sınırlı ayni hak olmaksızın kullananlara yapılacak yardım ve enkaz bedeli ödenmesine dair 2016/8663 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yayınlanmıştır. Yardım süresi riski yapılarda 18 ve riskli alanlarda 36 ay ile sınırlıdır. . Bu sürelerden dolmadan daha önce yeni inşa edilen bağımsız bölümlerin teslimi yapılmış ise kira yardımı ödemeleri de teslim tarihinde son bulacaktır
Uygulama Yönetmeliği’nin 16/3 fıkrasına göre; uygulama alanındaki yapılardaki sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere 16/1 fıkra uyarınca belirtilen kira yardımının beş katı kadar, kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecektir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KREDİ FAİZ DESTEĞİ
Anlaşma ile tahliye edilen binalarda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aylık kira yardımı yapar. Bu yardımlardan riskli yapı tespitinden üç ay öncesinden beri o taşınmazda oturan malikler, kiracılar ve sınırlı hak sahipleri yararlanır. Kira yardımı yerine geçici konut veya işyeri tahsisi de yapılabilir. Kira ve taşınma yardımı almayanlar faiz desteği veya kredi kolaylığından yaralanabilirler.
Uygulama Yönetmeliği’nin 16/3 fıkrasına göre; uygulama alanındaki yapılardaki sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere 16/1 fıkra uyarınca belirtilen kira yardımının beş katı kadar, kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecektir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM GEÇİCİ KONUT VE İŞYERİ TAHSİSİ
Kentsel dönüşüm süreci ile devlet binaların yıkım sürecini teşvik etmek ve hızlandırmak amacıyla anlaşma yapanlara/anlaşma yapıp yeni konuta işyerine taşınacak maddi gücü olmayanlara geçici konut/ işyeri tahsisi yapılmaktadır. Bunu yapmak için sadece İlgili bakanlığa bir dilekçe ile başvuru yapmanız yeterli olacaktır. Binanız yıkıldıktan sonra bu başvurular değerlendirilip uygun görülen konut/iş yerlerinin tahsisi sağlanacaktır. Geçici konut/ işyeri tahsisi alan vatandaşlar kira yardımından faydalanamazlar.
Afet alanlarındaki kentsel dönüşümü düzenleyen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 5. maddesinde şu düzenlemeye yer vermiştir:
(1) Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, (yıkım konusu da dahil) öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir.
(2) Uygulamanın gerektirmesi hâlinde, birinci fıkrada belirtilenler dışında olup Kanun kapsamındaki yapıları kullanmakta olan kişilere de geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir. Bu kişiler ile yapılacak olan anlaşmanın, bunlara yardım yapılmasının, enkaz bedeli ödenmesinin ve bankalardan kullanacakları kredilere dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilmesinin usul ve esasları Cumhurbaşkanınca belirlenir.